රාජකීය ආසියාතික සංගමයේ ස්වර්ණ මුද්‍රිකාව මහාචාර්ය විමල් ජී. බලගල්ලේ මහතාට

2018 වර්ෂය සඳහා වන ශ‍්‍රී ලංකා රාජකීය ආසියාතික සංගමයේ ස්වර්ණ මුද්‍රිකාව පිරිනැමීම සඳහා සිංහල, පාලි, ප‍්‍රාකෘත, සංස්කෘත, වංග ආදි ප‍්‍රාචීන භාෂා සාහිත්‍යයන් පිළිබඳ වත්, විශේෂයෙන් වාග්විද්‍යා විෂය පිළිබඳ වත් අග‍්‍රගණ්‍ය පඬිවරයකු වශයෙන් විද්වත් ලෝකයෙහි සම්භාවනාවට පාත‍්‍ර වී සිටින මහාචාර්ය විමල් ගුණසේකර බලගල්ලේ මහතා නම් කර තිබේ.

සිංහල ශබ්ද කෝෂයේ ප‍්‍රධාන සංස්කාරක වශයෙන් 1994 සිට 2002 තෙක් කටයුතු කළ එතුමා වර්තමානයේ සිංහල මහාවංස සම්පාදක මණ්ඩලයේ සභාපතිවරයා ද වෙයි.

ශ‍්‍රී ජයවර්ධනපුර විශ්වවිද්‍යාලයේ සිංහල අංශයේ මුල් ම අංශ ප‍්‍රධාන වූ එතුමා එම අධ්‍යයනාංශයේ මෙන් ම සමස්ත විශ්වවිද්‍යාලයේ ම අභිවෘද්ධියට දායක වූ ජ්‍යෙෂ්ඨතම විද්වතා වශයෙන් සැලකේ. මේ රටේ උසස් අධ්‍යාපනය හා සම්බන්ධ සේවාවට අමතර ව, බලගල්ලේ මහතාගේ භාෂා සාහිත්‍ය සේවාවේ අනෙක් වැදගත් අංශය නම් එතුමන් විසින් සම්පාදිත ග‍්‍රන්ථ සහ ලිපි සම්භාරය යි. එතුමන්ගේ පළමු කෘතිය නම් 1950 දී පළ කෙරුණු පංචතන්ත‍්‍ර අපරීක්ෂිතකාරකයේ අනුවාදය සහ විවරණයයි. ඊළඟ වර්ෂයේ දී වැලිවිට අසරණ සරණ සරණංකර මහනාහිමි චරිතය නම් කෘතිය පළ කෙරිණ. 1958 දී පළ වූ බෞද්ධ රාජධානි පිළිබඳ තොරතුරු නම් වූ පාහියන්ගේ දේශාටන වාර්තාව නම් පරිවර්තන ග‍්‍රන්ථයට යුනෙස්කෝ සාහිත්‍ය ත්‍යාගය හිමි විය. 1964 දී සිංහල ස්තූපවංශ සංස්කරණය (මහාචාර්ය විමල විජයසූරිය මහතා සමග) පළ කෙරිණ. 1995 දී පළ කෙරුණු භාෂා අධ්‍යයනය හා සිංහල ව්‍යවහාරය හා 1998 දී පළ කෙරුණු සිංහල භාෂාධ්‍යයන ඉතිහාසය යන ශාස්ත‍්‍රීය ග‍්‍රන්ථ සඳහා අදාළ වර්ෂයන්හි රාජ්‍ය සාහිත්‍ය සම්මාන හිමි විය. සිංහල භාෂාවේ සම්භවය හා පරිණාමය (1992), සිංහල භාෂාවේ ප‍්‍රභවය හා ප‍්‍රවර්ධනය (1996) හා මහාචාර්ය විල්හෙල්ම් ගයිගර්: සිංහලයේ වාග්විද්‍යාත්මක ස්වරූපය (2001), සිංහල භාෂාධ්‍යයන ලිපි -1 (2004) බලගල්ලේ මහාචාර්යතුමන්ගේ සෙසු ශාස්ත‍්‍රීය ග‍්‍රන්ථ අතරින් විශේෂයෙන් සඳහන් කළ යුත්තේ ඒවා සිංහල භාෂාවේ ඉතිහාසය හා ඓතිහාසික වාග්විද්‍යාව සම්බන්ධ විශිෂ්ට පර්යේෂණ වශයෙන් නම් කළ හැකි බැවිනි. පුවත්පත් ලිපි හා ග‍්‍රන්ථ විචාර හැරුණ විට මේ රටේ ප‍්‍රමුඛ ශාස්තී‍්‍රය සංග‍්‍රහයන්ට එතුමන් විසින් සපයන ලද ලිපි සංඛ්‍යාව විශාලය.

භාෂාසාහිත්‍ය, අධ්‍යාපනය, සාහිත්‍ය විචාරය, දේශීය සංස්කෘතිය, ඉතිහාසය යනාදි විෂයයන් යටතේ ලියනු ලැබූ ලිපිවලට අමතරව වාග්විද්‍යාව හා සිංහල ව්‍යාකරණය යන විෂයට අදාළ ලිපි සමුච්චය විශේෂයෙන් සඳහන් කළ යුතු වන්නේ ඒ ඒ මාතෘකාව යටතේ එතරම් ගැඹුරින් ලියැවුණු වෙනත් ලිපි නොමැති වන බැවිනි. ඒ අතර ‘සිංහලයේ සඤ්ඤක අකුරු’ (සංස්කෘති: මහාචාර්ය ඞී. ඊ. හෙට්ටිආරච්චි උපහාර අංකය, 1983) ‘සිංහල සාහිත්‍ය ඉතිහාසය සහ අන්තරාලීන ශිලා ලිපි’ (සංස්කෘති: 17, 1983), ‘නූතන අර්ථවිචාරය හා පුරාතන භාරතීය අර්ථවිචාරවාද’ (ජී. බී. සේනානායක ප‍්‍රභාෂණය, 1985), ‘ලක්දිව ප‍්‍රචලිත වූ සාහිත්‍ය ශාස්ත‍්‍රය හා අර්ථ විචාරය පිළිබඳ අදහස්’ (විද්‍යෝදය: ශී‍්‍ර සෝරත අනුස්මරණ විශේෂ කලාපය, 1978) යන පර්යේෂණ ලිපි විශේෂයෙන් සඳහන් කළ යුතු වන්නේ එතුමන්ගේ වාග්විද්‍යා ප‍්‍රාගුණ්‍යය කියා පාන බැවිනි.

2014 දී ප‍්‍රකාශිත භාෂී සන්නිවේදනය අර්ථවිචාරය හා උපයෝගිතාවිචාරය නමැති ග‍්‍රන්ථය භාෂාධ්‍යයනයට අදාළ ව අර්ථානුරූප වන පරිදි සිංහල ව්‍යාකරණය පිළිබඳ විග‍්‍රහයක් කිරීමක් ද මෑත කාලයේ ඇතැම් වාග්වේදීන්, වාග්විද්‍යාමය නව සංකල්පයක් ලෙසින් ඉදිරිපත් කොට ඇති ‘උපයෝගිතාවිචාරය’ (pragmatics) නව සංකල්පයක් දැයි භාරතීය වාග්විද්‍යා මතානුසාරයෙන් විමසා බැලෙන්නක් ද වෙයි. ‘උපයෝගිතාවිචාරය’ (pragmatics) හා අර්ථවිචාරය’ (semantics) යන නූතන වාග්විද්‍යා සංකල්ප පළමු වරට සිංහලයෙන් සාකච්චා කරමින් මේ කෘතිය සම්පාදනය කෙරෙනුයේ බලගල්ලේ මහාචාර්යතුමන්ගේ අනූ වන ජන්ම වර්ෂයේ ය. එය එතුමන් අඛණ්ඩ ව ශාස්ත‍්‍රීය කාර්යයන්හි නිරත වන බවට මනා නිදසුනකි.

එතුමන්ගේ ශාස්ත‍්‍රීය සේවාව අගයමින් ශ‍්‍රී ජයවර්ධනපුර විශ්වවිද්‍යාලයය විසින් 1984 දී ද ශ‍්‍රී ලංකා බෞද්ධ හා පාලි විශ්වවිද්‍යාලයය විසින් 2008 දී ද එතුමන් වෙත සාහිත්‍යසූරී උපාධි සම්මාන වසයෙන් පිරිනමන ලදි. ශ‍්‍රී ජයවර්ධනපුර විශ්වවිද්‍යාලයේ සනාතන සභාව විසින් 1990 දී එතුමන් වෙත සේවාර්ජිත මහාචාර්ය ධුරය ද පිරිනමන ලදි.

මහාචාර්ය බලගල්ලේ මහතා අංග සම්පූර්ණ පඬිවරයෙකු ලෙස හැඳින්වීම නිවැරදි ය. ශාස්ත‍්‍රීය අංශයෙන් එතුමන් ලබා ඇති විශිෂ්ට ප‍්‍රගතියට ළං විය හැකි මට්ටමේ උගත්තු අප අතර විරල වෙති. ශ‍්‍රී ලංකා රාජකීය ආසියාතික සංගමය 2018 සඳහා වන ස්වර්ණ මුද්‍රිකාව මහාචාර්ය විමල් ගුණසේකර බලගල්ලේ සූරීන් වෙත පිරිනමනුයේ ඒ දුර්ලභ ශාස්ත‍්‍රවන්තභාවය අගයමිනි.

දිවයිනේ පැරණිම ශාස්ත‍්‍රීය සංවිධානය වන රාජකීය ආසියාතික සංගමයේ ලංකා ශාඛාව 1845 දී ආරම්භ කරන ලද්දේ මෙරට යටත්විජිත පාලනයට සම්බන්ධ වූ බ්‍රිතාන්‍ය උගතුන් විසිනි. ජාතික කෞතුකාගාරය, පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුව හා සිංහල ශබ්දකෝෂය ආරම්භ කිරීමට ද මුල් වූයේ ද මෙම ආයතනය යි.

ස්වර්ණ මුද්‍රිකා ප‍්‍රදානය 2018. 03. 22 දින පෙරවරු මහවැලි කේන්ද්‍රයේ පැවැත්වෙන රාජකීය ආසියාතික සංගමයේ වාර්ෂික ශාස්ත‍්‍රීය සම්මේලනයේ සමාරම්භක උලෙළේ දී සිදු කිරීමට නියමිත ය.

ලිපිය සම්පාදනය: මහාචාර්ය රත්නසිරි අරංගල්ල