“භාෂාව වූකලි මනුෂ්‍ය කණ්ඩායම් තමන් අයත් යම් සමාජයක (භාෂණ සමාජයක) භාවිත කරන මූල සන්නිවේදන පද්ධති වේ” – ජොන් ලයන්ස් (1970)
භාෂාව පිළිබඳ ඉදිරිපත් වී තිබෙන ඉහත නිර්වචනය මඟින් ‘භාෂාවක් යනු මානව වර්ගයා සතු ප්‍රධාන සන්නිවේදන මෙවලම’ බව ගම්‍ය වේ. ලාංකේය භාෂක සමාජයේ මාතෘ භාෂාව වනුයේ සිංහල භාෂාව හෙවත් හෙළ බස යි. ඓතිහාසික විද්වද් මත අනුව සිංහල ප්‍රාකෘතය ආරම්භ වූයේ කවදා කෙසේ ද කොතැනින් ද යන්න පිළිබඳ නිශ්චිත අදහසක් නැත. එහෙත් ඒ පිළිබඳ දැනට ඉදිරිපත් වී තිබෙන ප්‍රධාන මත දෙකකි.
- සිංහල ප්‍රාකෘතය ඉන්දු ආර්ය ප්‍රාකෘතයන්ගෙන් සම්භව වූ බව
- සිංහල ප්‍රාකෘතය අනාර්ය භාෂාවක් බව
මේ පිළිබඳ පුරාවිද්‍යාත්මක සහ ඓතිහාසික සාක්ෂි හමු වන්නේ ක්‍රි. පූ. 3 වැනි සියවසෙන් පසු ව යි. සිංහල ප්‍රාකෘතයෙහි මූල භාෂා ලක්ෂණ විජයාවතරණයට පෙර සිට ම පැවතිය ද ඒ සම්බන්ධ ලේඛනගත සාධක හමු නොවේ. තව ද සිංහල භාෂාවේ සම්භවය පිළිබඳ හමු වන සාධක ඉහත මතද්වයය අතර දෝලන වෙමින් පවතී. විජයාවතරණය මෙන් ම මිහිඳු හිමිගේ ලංකාගමනය හෙළ බසෙහි පාදම සකස් වීමෙහි ලා ඉවහල් වූ බවට සාධක සැපැයේ. එහෙත් ස්වෛරී ව නිර්මාණ වී ඉන්දියානු ප්‍රාකෘත සමඟ සම්මිශ්‍රණ වූ බසක් ලෙස හෙළ බසෙහි පරිණාමය සිදු ව ඇත. වෙනත් භාෂාවන්ගේ දක්නට නොලැබෙන අනන්‍ය භාෂා ලක්ෂණ නිසා සිංහලයාට හිමි මවු බසෙහි වැදගත්කම පිළිබඳ භාෂක සමාජයක් වශයෙන් සාඩම්බරයෙන් කිව යුතු වේ. ඒ අනුව මෙම ඓතිහාසික සිදු වීම්වලට පෙර කාල වකවානුවේ ලංකාදීපයේ භාෂාවක් නොපැවති බවක් කිසි විටෙක ගම්‍ය නොවේ. මෙසේ ඉතිහාසය විමර්ශන කරන විට සිංහල ජාතිය මෙන් ම සිංහල භාෂාව ද ඊට අයත් භාෂක සමාජය විසින් අභිමානයෙන් යුතු ව වැලැඳ-ගත යුතු වේ.
“භාෂාව වනාහි හුදු හෝ අර්පිථාර්ථක සම්මුති පදනම් කරගත් සංකේත පද්ධතියකි. එය භාෂකයාගේ වෙනස් වන අවශ්‍යතා හා ස්වභාව අනුව වෙනස් කළ හැකි සේ ම අසීමාන්තික ව විස්තාරණ කළ හැකි ද වේ”
උක්ත නිර්වචනයට අනුව ඉස්මතු කළ යුතු වන්නේ “එය භාෂකයාගේ වෙනස් වන අවශ්‍යතා හා ස්වභාව අනුව වෙනස් කළ හැකි ය” යන කාරණය යි. මානව භාෂාව හැඳින්වීමට ඉදිරිපත් ව ඇති නිර්වචන මෙපමණක් නොවන අතර යථෝක්ත කරුණු ඉස්මතු කිරීම සඳහා ඉහත නිර්වචන ද්විත්වයෙහි අන්තර්ගතය පිරික්සා බැලිය යුතු ය. ඒ අනුව මානව භාෂාවන්හි මූල භාෂා ස්වරූපය පරිණාමයට පත් වන බව පැහැදිලි වේ.
විවිධාකාරෙයන් සිදු වන සංස්කෘතික සම්පර්කය නිසා ලොව රාජ්‍යයන් අතර සම්බන්ධතා වර්ධන වීම මෙන් ම ආවේණික සංස්කෘතික ලක්ෂණ අතරට නව සංස්කෘතිකාංග එක් වීම සිදු වෙයි. එමඟින් සිදු වන ප්‍රධාන විපර්යාසයක් වශයෙන් ජාතීන්ගේ මාතෘ භාෂාවන් වෙනස් වීමට ලක් වීම හඳුනාගත හැකි ය. වර්තමාන ලංකාවේ මෙහි පාර්ශ්වීය අභියෝගාත්මක කාරණාවක් ලෙස පිළිබිඹු වන්නේ මාතෘ භාෂකයාගේ මවු බස පිළිබඳ ලැදියාව ක්‍රමානුකුල ව ගිලිහී-යාමේ ප්‍රවණතාවක් දැක-ගත හැකි වීම යි. එම සංස්කෘතික ආගලනය බටහිර ආරට වැඩි නැඹුරුවක් පෙන්නුම් කරයි. ලංකාව යටත් විජිතයක් ව පැවති සමයයේ සිට පුද්ගල මනසෙහි වර්ධන වූ පරාධීන චින්තනය නිසා ඔවුහු බටහිර සංස්කෘතිකාංග ඉතා උසස් ලෙස වැලැඳ-ගත්හ. ශීතල රටවල පුද්ගලයාට සුදුසු පරිදි සකස් වූ කබා (court ) පැලැඳීම වැනි කාරණාවක් මඟින් ඒ බව ප්‍රත්‍යක්ෂ වේ.
මාතෘ භාෂාවන් විපර්යාසයට ලක් වීමට හේතු වන ප්‍රධානතම අභියෝගය බවට පත් ව ඇත්තේ ඉංග්‍රීසි භාෂාව ( English language ) ජ්‍යාත්‍යන්තර භාෂාව බවට පත් වීම යි. ජ්‍යාත්‍යන්තර වශයෙන් ඊට හිමි වන ප්‍රමුඛස්ථානය සහ වටිනාකම මත ලංකාවේ මාතෘ භාෂකයන් තරගකාරී ලෙස ඉංග්‍රීසි භාෂාව හැසිරැවීමට පෙලඹී ඇති බවක් පෙනේ. සමාජීය, ආධ්‍යාපනික වශයෙන් පමණක් නොව උසස් රැකියාවක නිරත වීමට මූල අවශ්‍යතාවක් වශයෙන් ද ඉංග්‍රීසි භාෂාව මනා ව හැසිරැවීමේ ශක්‍යතාව පුද්ගලයාට අනිවාර්ය වූවකි. මෙම ආකල්ප සහ අභිප්‍රායයන් හමුවේ මාතෘ භාෂා වාත්සල්‍යය හීන වෙමින් පවතින අතර ඉංග්‍රීසි භාෂාව කෙරෙහි වඩාත් නැඹුරු වන ප්‍රවණතාවක් ලාංකික සමාජයෙන් හඳුනාගත හැකි ය. ඉංග්‍රීසි මිශ්‍ර වූ කථිත ව්‍යවහරයක් භාවිත වීම මෙහි අතරමැදි අවධියක් ලෙස හඳුනාගත හැකි ය. එනම්, මිශ්‍ර භාෂා භාවිතය යි. මෙය සන්නිවේදනයේ දී දෙයාකාර ව භාවිත වනු හඳුනාගත හැකි ය. ඒ පහත පරිදි ය.
-
භාෂණයේ දී මිශ්‍ර භාෂා භාවිතය
ඒකවාචී නාම හැඟවීමේ “එක” යන පදය උපයෝගී කර-ගනිමින් මාතෘ භාෂකයෝ සිංහලයට ඉංග්‍රීසි පද මුසු කිරීම සිදු කරති.
- Car එක
- phone එක
- Hotel එක
- Fan එක
ආදි වශයෙනි. එය තව දුරටත් විස්තාරණ ව වාක්‍යානුසාරයෙන් ද දැකිය හැකි වේ.
- Car එකෙන් hotel එකට යමු.
- frig එක ඇරලා butter ටිකක් ගේන්න.
- අපි lecture එකට යමු.
- මට Monday class එකක්.
- Weekend එකේ party එක organize කරමු.
විවිධ හේතූන් මත මාතෘ භාෂාව නුමුසු ලෙස නිරවුල් ව භාවිත කිරීමට මාතෘ භාෂකයා මැළි වෙයි. එවැනි හේතූන් ලෙස,
- තම මවු බස නිවැරැදි ව භාවිත කිරීම පිළිබඳ දැනුමක් නොමැති වීම.
- සිංහල බසෙහි පවතින ගැඹුරු වාග් මාලාව
- ඉංග්‍රීසි භාෂාවෙන් පැමිණි සමහර වචන ඒ අයුරින් ම යොදා-ගැනීම.
- මාතෘ භාෂාවට (සිංහල) වඩා ඉංග්‍රීසි බස උසස් යැ යි සැලැකීම.
- ඉංග්‍රීසි භාෂක සමාජයේ කැපී-පෙනීමට උත්සාහ ගැනීම.
- යටත් විජිත පරාධීන චින්තනය.
දැක්විය හැකි ය. ඉංග්‍රීසි භාෂාවෙන් පැමිණි සමහර පදවල සිංහලාර්ථ මාතෘ භාෂාකයාගෙන් ව්‍යවහාර නොවේ. සමහර මාතෘ භාෂකයෝ ඉංග්‍රීසි පදය දන්නා නමුත් එහි සිංහලාර්ථ නොදනිති.
උදා link එක දාන්න (කථන ව්‍යවහරය)
සබැඳිය දාන්න (ව්‍යවහරය නොවන සිංහල පදය)
-
ලේඛනයේ දී මිශ්‍ර භාෂා භාවිතය.
නූතනයේ නව මාධ්‍ය භාවිතය සන්නිවේදනයේ ප්‍රධාන ප්‍රවාහය වී ඇත. නව මාධ්‍ය මෘදුකාංග බොහෝ සංඛ්‍යාවක් ජ්‍යාත්‍යන්තර භාෂාවන්ගෙන් ක්‍රියාත්මක වීමත්, නව මාධ්‍යයේ සීමිත ඉඩ කඩ සහ පිරිවැය අධික වීමත් නිසා සන්දේශ ඉතා කෙටි විය යුතු වීමත් හේතු කොට-ගෙන දේශීය භාෂාවන් රෝමන් අකුරින් ලිවීමට මාතෘ භාෂකයාට සිදු වේ. නව මාධ්‍ය භාවිතයේ දී මෙම තත්ත්වය බහුල වශයෙන් දැක-ගත හැකි ය. එම කඩඉම පසු කිරීමේ දී මාතෘ භාෂකයා තම මාතෘ භාෂාවෙන් ක්‍රමික ව ගිලිහී-යනු ඇත.
කෙටි පණිවිඩ හුවමාරුවේ දී රෝමන් අක්ෂර යොදා-ගනිමින් මවු බස ලිවීම
- Oya heta gedara innavada?
- Api ada pansal giya.
මීට අමතර ව අසම්මත භාෂා භාවිතය ද මාතෘ භාෂාවට ප්‍රබල අභියෝගයක් වන බව භාෂකයා නොදැන-සිටී. භාෂාවක සම්මතය යනු පොදු සමාජය විසින් පිළිගත් වියරණ රටාවකට අනුකූල වූවකි. එය උල්ලංඝන වන පරිදි ව්‍යවහාර කිරීම අසම්මත භාෂා භාවිතය යි.
- අනිවා – ‘අනිවාර්ය’ යන්නෙහි අසම්මත යෙදීම යි.
- එළ කිරි – ‘ගොඩක් හොඳයි’ යන්නෙහි අසම්මත යෙදීම යි.
තව ද මිශ්‍ර භාෂා භාවිතය සහ භාෂාව අසම්මත ලෙස භාවිත කිරීම නිසා මාතෘ භාෂාවේ පවතින ජීව ගුණය නැසී-යාමේ අවදානමට ලක් වේ. භාෂාවක් වැඩෙන නමුත් අසම්මත භාෂාව යනු භාෂාවක වැඩීම නොවේ. මේ ක්‍රමයෙන් භාවිත සිංහල භාෂාවේ නිවැරදි පැවැත්මට අභියෝගයක් විය හැකි ය. ලොව දැනට පවත්නා තාක්ෂණික වර්ධනය සහ ලෝකයේ තරගකාරිත්වය නිසා ආධ්‍යාපනික අවශ්‍යතාවල දී ඉංග්‍රීසි භාෂාව ඉගෙනීම වඩා යෝග්‍ය වාතාවරණය බවට පත් ව ඇත. එහි වරදක් දැකිය නොහැකි ය. එහෙත් සිංහල දරුවන් කුඩා අවධියේ සිට ඉංග්‍රීසි මාධ්‍යයෙන් ඉගැන්වීමට යොමු කිරීම මඟින් ඔවුන් සිංහල භාෂාව ඉගෙනීමට සහ කථනයට නිරායාසයෙන් ම මැළි වේ. තව ද බොහෝ උගත් පිරිස් තම මවු බස පසෙක ලා ඉංග්‍රීසි බස භාවිත කිරීමට නැඹුරුවක්, රුචියක් දක්වති. මෙය සිංහල භාෂාවට අනාගතයේ කවර අභියෝගයක් වේ දැ යි සිතිය යුතු කාරණයකි. සිංහල ජාතිකයකු තවත් සිංහල ජාතිකයකු සමඟ භාෂණයේ දී ඉංග්‍රීසි මාධ්‍ය භාවිත කිරීම අනවශ්‍ය වේ. එහි දී මාතෘ භාෂාව යොදා-ගත යුතු ය. අප සන්නිවේදනය කරන පුද්ගලයා අන්‍ය මාතෘ භාෂකයකු වන විට අපගේ මාතෘ භාෂාව නොවන වෙනත් භාෂාවක් සන්නිවේදනයේ පහසුව උදෙසා යොදා-ගැනීමේ අවශ්‍යතාවක් මතු වේ. එවැනි විටෙක හැර මාතෘ භාෂකයකු සෑම විට ම සිය බසට ප්‍රමුඛස්ථානය දිය යුතු ය. කරුණු මෙසේ වන හෙයින් ලාංකිකයන් කෙරෙන් ප්‍රතීයමාන වන වර්තමාන මවු බස් ලැදියාව පිළිබඳ ව සහ මාතෘ භාෂකයන් විසින් එය පවත්වා-ගත යුතු බව සිහි කැඳැවීම මෙම ලිපියේ අරමුණ වේ.
ආශ්‍රිත මූලාශ්‍රය
http://repository.kln.ac.lk
http://repository.kln.ac.lk
සහාය කථිකාචාර්යා හෂිනි එරන්දිකා
(සිංහල හා ජන සන්නිවේදන අධ්‍යයනාංශය)
