වසර දෙකකට ආසන්න කාලයක් පුරා මුලු ලෝකයටම මරබිය පසක් කළ කොරෝනාවට, මුලු ලෝකයක් පාලනය කිරීමට ගියේ ඉතා කෙටි කාලයකි. කෙරෝනා ව්යසනයට සාර්ථකව මුහුණ දුන් රාජ්යයන් මෙන්ම එයට සාර්ථකව මුහුණ දීමට නොහැකිව මිනිස් ජීවිතවලින් වන්දි ගෙවූ බලවත් රාජ්යයන් ද බොහෝමයකි. ශ්රී ලංකාවේ කෙරෝනා ව්යසනය ව්යාප්ත වූ මුල් කාල පරිච්ඡේදයේ එයට සාර්ථකව මුහුණ දීමට හැකියාව පැවතුනි’ එයට හේතුව වූයේ වෛද්ය ක්ෂේත්රය මෙන්ම ආරක්ෂක අංශය ලබා දුන් සහාය මෙන්ම දේශපාලන අධිකාරීය වෛද්ය උපදෙස් අනුව කටයුතු කිරීම h’ මැතිවරණය පැවැත් වූ කාල වකවානුවක එය සාර්ථකව මර්දනය කිරීමේ ලකුණු දමා ගැනීමට දේශපාලන පක්ෂ විසින් කටයුතු කරනු ලැබුවේ කොරෝනා ව්යසනය ලංකාව තුළ සම්පූර්ණයෙන්ම මර්දනය කළාක් මෙනි. එහෙත් නැවත කොරෝනාව විවිධ ප්රභේදවලින් සමාජගත වෙද්දි එය සමාජගත නොවුනායැයි ප්රකාශ කරමින් ඇතැම් වගකිව යුත්තන් කටයුතු කිරීම කණගාටුවට කරුණකි’ කොරෝනාව ආරම්භ වූ මුල්කාල පරිච්ඡේදයේ මිනිසුන් දැඩි පරිස්සමින් එදිනෙදා ජීවිකාව ගත කළ ද පසුව ඒ පිළිබඳව තැකීමක් නොමැති වීමෙන් නැවත සමාජයේ එය පැතිරී යන්නට ගත වූයේ ඉතා කෙටි කාලයකි.
දේශපාලන අධිකාරීය මෙම ව්යසන කාල පරිච්ඡේදය තුළ කටයුතු කරන්නේ කෙසේද යන්න අවබෝධ කරගත යුතුව තිබේ’ දේශපාලනය යන්නෙන් සරලව රටක්, දේශයක් පාලනය කිරීම අර්ථවත් වුවත් එහි ගැඹුරු අර්ථය දේශපාලනමය වශයෙන් සංවිධානය වූ සමාජයක පවතින බල අරගලය අධ්යයනය කිරීමයි. නැතහොත් බල තරඟ කරුවන් අතර ඇතිවන ගැටුම් ප්රායෝගිකව අධ්යයනය කිරීමකි. තම දේශය තුළ ජනතාවට බියකින් සැකයකින් තොරව ගැටුම්වලින් තොරව ජීවත් වන්නට සුදුසු පරිසරය ගොඩනැගීම ද පාලක පන්තියේ වගකීමකි. ශ්රී ලාංකික රාජ්ය බහු සංස්කෘතිකත්වයක් සහිත ජනවාර්ගික ගැටුම්වලින් අනූන සංවර්ධනය නොවූ තුන්වන ලෝකයේ රාජ්යයකි. දේශපාලන වශයෙන් අනුධානුකරණයට ලක් වූ බොහෝමයක් ජනතාව සිටින මෙහි මැතිවරණ සමයන්හි පාලකයන්ගේ වහසිබස්වලට ගොදුරක් වන ජනතාව ඉතිරි පස්වසරක් බලයට පත් ආණ්ඩුවට ගරහන බනින ස්වභාවකින් යුක්තය.
කොරෝනාවෙන් සාමාන්ය ජනතාවගේ ජිවිකාව අනතුරේ ?
2019 න් පසු ලංකාවේ ආර්ථිකයට එක් අතකින් ප්රබල බලපෑමක් කරනු ලැබුවේ කොරෝනා ව්යසනයයි’ ආර්ථිකයට කොවිඩ්-19 වසංගතයෙන් පෙර නොවූ විරූ බාධා ඇති වූ පසුබිමක, පෙර වසරට සාපේක්ෂව 2020 වසරේ දී ආර්ථිකය සියයට 3.6 කින් පහත වැටුණි. වසංගතය මෙන්ම එය පාලනය කිරීම සඳහා පැන වූ සීමාවන් හේතුවෙන් ලොව පුරා ආර්ථිකයන්ගේ වර්ධනය පහත වැටුණු අතර ශ්රී ලංකාවට ද ඉන් අත්මිදීමට නොහැකි විය. අනෙක් අතට ව්යසනය ඉල්ලමක් කර ගන්නා දේශපාලඥයින්ගේ ක්රියාකලාපය සමාන්ය ජනයා කබලෙන් ලිපට ඇද දැමීමක් විය. ආර්ථිකය දැඩි පරිහාණිකර තත්ත්වයකට පත්ව ඇති අවස්ථාවක සාමාන්ය ජනයාට තුන්වේල කෑමට පවා දැඩි අර්බුදයක යෙදීමට සිදුව තිබේ. අනෙක් පැත්තෙන් ඩොලරයක් සඳහා අප වැය කළ යුතු මුදල සීග්රයෙන් ඉහළ යාම අප රටට විශාල අවාසියකි. එහෙයින් සුබසාධනය අකාරක්ෂම වී ඇත. වෙළදපොළ පාලනය වෙළෙන්දන්ට බාර දී ආණ්ඩුව මිල පාලනයෙන් ඉවත් වී තිබේ. නව ලිබරල්වාදී රාජ්ය ප්රතිපත්තියක ස්වභාවය වන්නේ රාජ්ය යම් ප්රමාණයකට වෙළදපොලට මැදිහත් වීමකි. නැතහොත් රාජ්ය කළමනාකරුවෙකු සේ පෙනී සිටීම ය. එවිට ව්යාපාරික වෙළද ප්රජාව හට පාරිභෝගීකයා තලාපෙලා දැමීමට කිසිසේත්ම රාජ්ය ඉඩ නොතබයි. එහෙත් ලංකාවේ රාජ්ය ප්රතිපත්තිය මීට වඩා හාත්පසින්ම වෙනස් ස්වභාවයකට ගමන් කරන ස්වභාවයක් පෙනේ. ආණ්ඩුව දෛනිකව පාලන මිලෙන් ඈත් වීම පෞද්ගලික ව්යාපාරික ප්රජාවට මෙන්ම සාමාන්ය වෙළද ප්රජාවට ඉල්ලමක් බඳුය. ඉන් අසරණභාවයට පත් වන්නෝ බොහෝය.
රට වසා තැබීම එක් අතකින් රටේ ඉදිරියට බාධාවකි. සමස්ථ පාලන ක්රියාවලිය දෙස බැලීමේදී පැහැදිළි වන්නේ සැබවින්ම කොරෝනාවට අප පෙරාතුව සුදානම් නොවුk බවය. අනෙක් අතට මෙවැනි ව්යසනයක් පවතින අවස්ථාවක ලාංකික නායකයින් කළ යුතු වන්නේ ආරාක්ෂිතව නිෂ්පාදන කටයුතු සිදු කරමින් දේශීය ආර්ථිකය ශක්තිමත් කිරීමය. නිෂ්පාදන කටයුතු අවම කිරීමට කිසිදු අකාරයකින් මැදිහත් නොවිය යුතුය. එසේ මැදිහත් වූවහොත් එය ප්රබල අර්බුදයකට මගපාදනු ඇත. රට පුරා ඇතිවන පොහොර ගැටලුව මෙයට කදිම නිදසුනකි. මන්ද යත් ප්රධාන අපනයන බෝග සඳහා රසායනික පොහොර අත්යවශ්ය වුවත් ඒවා ආනයනය සීමා කර ඇත. එමඟින් ලංකාවේ බොහොමයක් නිෂ්පාදනය සීග්ර ලෙස පහත වැටී තිබේ. මහාබැංකු වාර්ථාවට (2020) අනුව අහිතකර කාලගුණික තත්ත්වය සහ කොවිඩ්-19 ව්යාප්තිය පාලනය කිරීමට ගත් ක්රියාමාර්ග හේතුවෙන් ශ්රම සැපයුමට බාධා ඇතිවීම නිසා 2020 වසරේ දී තේ නිෂ්පාදනය සියයට 7.1 කින් සැලකිය යුතු ලෙස පහත වැටී තිබේ. ඒ අනුව ප්රධාන අපනයන බෝගයක් වශයෙන් තේ වගාව අද වැටී ඇත්තේ අඳුරු ප්රපාතයකට ය. ඒවාට කාබනික පොහොර යෙදීමට බොහෝ සෙයින්ම හැකියාවක් නැත. නිතර වැසි වසින කඳු සහිත භූමියකට කාබනික පොහොර යෙදීම නොගැලපේ. කාබනික පොහොර යෙදීම පිළිබඳව මනා අවබෝධයක් එක් අතකින් ජනතාවට නැත. අනෙක් අතට සම්පූර්ණයෙන්ම එකම අවස්ථාවක කාබනික භාවිතය හුරු කිරීම නුසුදුසු කාර්යයකි. මන්ද යත් නිෂ්පාදනය බිද වැටීමට එය හේතූවන බැවිනි. කළ යුතු වන්නේ ක්රම ක්රමයෙන් කාබනික පොහොර භාවිතය හුරු කිරීමත් ඒවාට වැඩි ඉල්ලුමක් වෙළදපොළ තුළ ඇති කිරීමය. එවිට මහජනතාව කාබනික පොහොර භාවිතා කරමින් නිෂ්පාදන කටයුතුවල නිරත වීමට උත්සාහ කරනු ඇත.
ශ්රී ලංකාවේ දේශපාලන පරිහානිය o එක් පැත්තකින් සිදුවෙමින් පවති. කොරෝනා ව්යසන කාලපරිච්ඡේදයක් පසු කරන මෙවන් අවස්ථාවක සාමාන්ය ජනයාගේ තම නිෂ්පාදන කටයුතු අවම මට්ටමක පවතිනවා සේම ඔවුනට එදිනෙදා ජීවිකාව ගෙනයාමට නොහැකි තත්ත්වයක් උදා වී තිබේ. එහෙත් පාලකයින් ඒ පිළිබඳව අඩු අවධානයක් යොමු කරමින්, ඔවුන් සුපුරුදු පරිදි රජයේ වියදම් සිදු කිරීම ජනතාවගේ අප්රසාදයට හේතූ වූ කරුණකි. නැතහොත් තම ඡන්දදායකයා ජීවත් වීමට වෙර දරන මොහොතක තමන්ගේ සුඛ විහරණය ගැන සිතා වාහන ගෙන්වීමටත් ඒ සඳහා වාහන බලපත්ර ඉල්ලා කටයුතු කිරීම කොතරම් සදාචාර සම්පන්න ද යන්න නැවත සිතා බැලිය යුතුය.
රටේ තීන්දු තීරණ ගන්නා ප්රජාව ශක්තිමත් හා බුද්ධිමත් විය යුතුය. ව්යසනයක් දුරු කිරීමට අන්ධානුකරණයට ලක්වන සාමාන්ය ජනතාවගේ පිළිවෙත්, පාලක ප්රජාව අනුගමනය නොකළ යුතුය. එමෙන්ම ජාත්යන්තර සමාජය සමඟ කටයුතු කිරීමේදී බුද්ධිමත් වීම අ;Hවශ්යය. මන්ද යත් දුරදිග නොබලා කටයුතු කළහොත් එයට රටක් වශයෙන් වන්දි ගෙවීමට සිදුවන බැවිනි. එක් අතකින් ලංකාවේ තරුණ බොහෝ පිරිසක් රට අත හැර යන්නට උත්සාහ කරති. අනෙක් අතට රටේ විරැකියාව ඉහළ අගයක් ගනි. එහෙයින් ප්රතිපත්ති සම්පාදකයෝ නිවරදි තීන්දු තීරණ ගනිමින් කටයුතු කිරීම ඉතා කාලෝචිතය. ඡන්ද අපේක්ෂාවෙන් ප්රායෝගික නොවන ජනප්රිය තීරණ ක්රියාත්මක කිරීමට පාලක ප්රජාව කටයුතු කිරීමෙන් සිදු වන්නේ එක් අතකින් රටට අයහපතකි. අනෙක් අතට තම දේශපාලනයේ අවසානයට ක්රමයෙන් ලඟා වීමය.
කොරෝනා ව්යසනය රටක් රාජ්යයක් නොව මුලු ලොවම වේලාගෙන තිබෙන මෙවන් අවස්ථාවක සමාජයට සුවිශේෂි කරුණු කාරණා රාශියක් සිහිපත් කරයි. ආණ්ඩුව ජනතාව සහ නීති යන ප්රධාන කොටස් තුන අතර මනා සබඳතාවයක් පැවතිය යුතු බව ඉන් ප්රධාන වේ. ආණ්ඩුව ප්රතිපත්ති සකස් කිරීමේදී මහජනතාව පීඩාවට පත් නොවන පරිදි ඒවා සකස් කළ යුතුය. එමෙන්ම නීතිය පොදු විය යුතුය. ආණ්ඩුව විසින් ප්රතිපත්ති සකස් කිරීමට පෙර සමාන්ය ජනයාට සහ මුලු දේශයටම එය ගැලපෙනවාද@ එය කොතරම් යෝග්ය වේද@ යන්න සම්බන්ධයෙන් උගත් බුද්ධිමත් උපදේශක මණ්ඩලයකින් අදහස් විමසා සිදු කිරීම වඩාත් කාලෝචිත වේ. ජනතාව ද පාලන කටයුතු සඳහා දායකත්වය ලබා දෙමින් නීතිවලට ගරු කර යුතුය. කෙසේ වෙතත් ලංකාවේ කොරෝනා ව්යසනය හා බැදුණු මෙම පරිච්ඡේදය තුළ භාණ්ඩ මිල ඉහළ යද්දි කලුකඩ මුදලාලිලා අතෙහි මිල මුදල් ගැවසෙන අපූරු ප්රතිපත්තීමය වෙනස්කම් කරන්නට උත්සාහ දරන ආණ්ඩු විපක්ෂ සියලු අයවලුන්ගේ එකම ප්රාර්ථනාව කොරෝනාවෙන් ගොඩයෑම බව නොරහසකි.
ආශ්රිත ග්රන්ථ
ශ්රී ලංකා මහ බැංකුව. වාර්ෂික වාර්තාව : 2020
https://www.bbc.com/sinhala/sri-lanka-52036472
http://www.health.gov.lk
https://www.aththa.lk
මධුෂාන්, කේ. බී. සී.
සහාය කථිකාචාර්ය (තාවකාලික)
දේශපාලන විද්යා අධ්යනාංශය,
ශ්රී ජයවර්ධනපුර විශ්වවිද්යාලය