“කිමප්‍යස්ති ස්වාභාවේන
සුන්දරනං වාප්‍යසුන්දරං
යාදේව රෝචතේ යස්මෛ
භවෙත් තත් තස්‍ය සුන්දරම්”[1]
“ලෝකයේ තිබෙනවා ද දෙයක් සැබවින් ම සුන්දර හෝ අසුන්දර යයි කිව හැකි. යමෙකුට යම් දෙයක් රුචි වෙයි ද ඔහුට ඒ දෙයම සුන්දර වෙයි.”
විෂ්ණුශර්මන් පඬිවරයා විසින් ලියන ලදැ යි සැලකෙන හිතෝපදේශ නම් සංස්කෘත උපදේශ කාව්‍යයේ එන මේ සුන්දර සංස්කෘත පද්‍යයට මම අතිශයින් ප්‍රිය කරමි. එහි අරුත ඔබට ද ප්‍රිය වෙති යි සිතමි. මන්ද එය මගේ මෙන්ම ඔබගේ ද සුන්දරත්වය පිළිබද සත්‍ය වූ ආකල්පය සහ සත්‍ය වූ වින්දනය වන බැවිනි.
සත්‍ය සුන්දරත්වය කිසිදා මිය යන්නේ නැත. ඒ සුන්දරත්වය බාහිර සාධක මත රඳා පවතින්නේ ද නැත. කොළඹ කවි යුගය සුවඳවත් කළ සොඳුරු කවියෙකු වන විමලරත්න කුමාරගම අපට පෙන්වා දෙන්නේ ඒ සත්‍යය යි.
“හිතවත් බවේ සුදු සඳ කිරණ වස්සන
හිත දෙන නිතර කිරියෙහි කවිය උස්සන
නොසොයනු මැනවි මගේ සම වුවන ඇස් ගැන
මගේ වත නොවේ මගේ හදවතය ලස්සන“[2]
සුන්දරත්වය මහලු වන්නේ ද නැත. ළමා වියට ආවේණික සුන්දරත්වයක් ඇත. එසේම තරුණ වියට – මැදිවියට – මහලු වියට ආවේණික වන සුන්දරතා ඇත. කුඩා දරු දැරියන් සෙල්ලම් කරන තැන ළමා වියේ සුන්දරත්වය දකිමි. මැදිවියට එළඹෙන ස්ත්‍රී – පුරුෂයන්ගේ පැසෙන හිස කෙසෙහි සුන්දරත්වය දකිමි. මහලු මිනිසෙකුගේ සුදෝසුදු රැවුළෙහි සුදෝසුදු හිස කෙසෙහි සුන්දරත්වය දකිමි. “මහාභාරත” සංස්කෘත වීරකාව්‍යාශ්‍රිත ටෙලි වෘත්තාන්තයට පසුබිමෙහි සිට සොඳුරු දෙබස් සැපයු, සංස්කෘත භාෂා සහිත්‍යය පිළිබඳ භාරතීය විද්වතකු වූ, නොබෝදා මිය ගිය ආචාර්ය රේසා විසින් ලියන ලද එක් සුන්දර දෙබස් ඛණ්ඩයක් මේ මොහොතේ මගේ සිතට නැගෙයි.
“මහාභාරතයේ” එන ගංගාපුත්‍ර භිෂ්ම, සුදෝසුදු හිස කෙසින් සුදෝසුදු රැවුළින් යුතු ප්‍රසන්න පෞරුෂයකින් හෙබි ප්‍රතාපවත් මහලු පුරුෂයෙකි. තරුණ – තරුණියෝ මේ ප්‍රසන්න මනුෂ්‍යයාගේ ඇසුර ප්‍රිය කරති. භීෂ්ම මේ ගත කරන්නේ සිය ජිවිතයේ සන්ධ්‍යා සමයේ අවසාන හෝරා කීපය යි. ඔහු ඒ බව දනියි. තරුණ පිරිස නොදනිති. ඔහු වෙත එන තරුණ – තරුණියෝ මෙසේ පවසති.
“ගංගාපුත්‍ර භීෂ්මතුමනි, ඔබතුමන් අපට මේ
තරම් සුන්දර ලෙස දැනෙන්නේ ඇයි ?”
ගංගාපුත්‍ර මෙයට මෙසේ පිළිතුරු දෙයි.
“සෙවණැල්ල දිගු වන විට දැන ගන්න, හිරු
බැස යාමට ආසන්න බව”[3]
සැබවින් ම හිරු බඳු මිනිස්සු අප අතර ජීවත් ව හිඳ බැහැර යති. ඒ බැහැර ගියේ ‘හිරු’ බව, අපට වඩාත් තදින් දැනෙන්නේ එබඳු අය සදහට ම අප අතහැර ගිය පසු ව යි.
මෙහි දී කුමාරගම කවියාගේ මරණයෙන් පසු, වූ සිදුවීමක් මෙහි සඳහන් කරනු වැටී. කුමාරගමට වෙසෙසින් ආදරය කළ, පී . බී අල්විස් පෙරේරා කවියා, සිය කල්‍යාණ මිත්‍රයාගේ නිසල දේහය ඉදිරියේ හිඳ මෙසේ ලීවේය.
“පියාපත් යුග නෙත
තුළ ඇත සදා නිදිමත
හිමකඳකි ඇඟ පත
එහෙත් මුහුණේ තිබුණි හදවත”[4]
මුහුණේ හදවත ඇති මිනිස්සු ලොව දුර්ලභයහ. එහෙයින් එබඳු චරිත අපට වඩාත් තදින් දැනෙයි. ඒ අය කිසිදා මිය යන්නේ ද නැත.
සුන්දරත්වය ගැන ලියන මේ මොහොතේ ලොව මනුෂ්‍යයන් වර්ග සතරකට බෙදිය හැකි නොවේ දැ යි මට සිතෙයි.
ඇතැම් දෙනා ජීවත්ව සිටියත් ජීවත් නොවන සේ දැනෙයි.
ඇතැම් දෙනා ජීවත් වෙති; ඔවුන් ජිවත් වන බව ද දැනෙයි.
ඇතැම් දෙනා ජීවතුන් අතර නැත; අපේ හිත්වත්වල ජිවත් වන්නේ ද නැත.
ඇතැම් දෙනා ජිවතුන් අතර නැත; එහෙත් අපේ හදවත්වල නිබඳ ජිවත් වෙති.
ජිවත් වෙමින්, ජිවත් වන බව හදට දනවන, ජිවත් ව නොහිඳ අප හදවතෙහි ජිවත් වන අය ම සුන්දර මනුෂ්‍යයෝ වෙති. නොහිඳ ජිවත්වන මනුෂ්‍යයන් පිලිබඳ ස්මරණ මාත්‍රය පවා හිතට සුවයකි.කුමාරගම කවියා පවසන සේ ජිවත්ව, ජිවත් වන බව දනවන මිනිසකු ගත දැවටී අප වෙත හමා එන සුළඟ පවා සුවයකි. මෙයින් දශක සතරටත් වැඩි කලක, ඒ නම් 1962 වර්ෂයේ දී කුමාරගම කවියා, එච්. ඇම්. කුඩලිගම නම් සුන්දර කවියා – සුන්දර මිනිසා උදෙසා ලියු,පහත සඳහන් කවියේ එන පොදු අරුත එදා මෙන් අදටත් වලංගු වෙයි.
“හොඳ රස කතා හර බර වැකි ඇත දිවග
අද දින ගෙවුණි හිතවත් එච් එම් සමග
සිවුපාවුන් දනිමි දෙපාදැති නැති වලග
මම පිය කරමි මොහු ගත පිස එන සුළඟ “[5]
ජීවත් වන තුරා, ඔබ අප කාටත් එබඳු සුන්දර මිනිසුන් පිස හමන සුළඟ විඳ ගැනීමේ වාසනාව අත් වේවා යි ඉත සිතින් පතමි.
මූලාශ්‍ර:
[1] හිතෝපදේශය, සහෘද්භේදයේ 52 වන පද්‍යය, හිතෝපදේශ (නාගරී) සංස්: ශ්‍රී ජීවානන්ද විද්‍යාසාගර, කල්කටා, 1896
[2] විමලරත්න කුමාරගමයන් විසින් 1942-12-28 වන දින ලියන ලද කවියකි. උපුටා ගැනීම, දිවයින පුවත්පත -1990-02-20
[3] භාරතයේ භාණ්ඩර්කාර් සංස්කෘත පර්යේෂණ ආයතනය මගින් “මහාභාරත සංස්කෘත වීරකාව්‍යය” ආශ්‍රයෙන් චොප්රා දෙසොහොයුරන් ලවා සකස් කරවන ලද කොටස් 94 කින් සමන්විත “මහාභාරත” පර්යේෂණාත්මක ටෙලි වෘත්තාන්තයෙනි. මෙයට දෙබස් සකස් කරන ලද්දේ ආචාර්ය රේසා විසිනි.
[4] අල්විස් පෙරේරා, පි. බී: “විමලරත්න කුමාරගම” කොළඹ, 1963, 96 වන පිටුව
[5] විමලරත්න කුමාරගමයන් විසින් 1962.04.12 වන දින එච්.ඇම්. කුඩලිගම නම් සහෘර්ද කවියා ගැන ලියන ලද්දකි.
උපුටා ගැනීම, විමලරත්න කුමාරගමගේ එකතු කළ කවි, සංස්: සුසිල් සිරිවර්ධන සහ එස්.විජේසුරිය,කොළඹ,1989
මහාචාර්ය සමන්චන්ද්‍ර රණසිංහ
භාෂා, සංස්කෘතික හා ප්‍රාසාංගික කලා අධ්‍යයනාංශය
