2023 මැයි 17 ට යෙදී තිබුණු සමලිංගික භීතිකාව, සංක්‍රාන්ති භීතිකාව සහ බයිෆෝබියාවට එරෙහි ජාත්‍යන්තර දිනය නිමිත්තෙන් පළ කරන ලදී. සමාන ලෝකයක් රඳා පවතින්නේ විවිධ අනන්‍යතා හඳුනා ගැනීම සහ ගරු කිරීම මත ය. එය මනසේ තබාගෙන, මෙවර සමලිංගික භීතිකාව, සංක්‍රාන්ති භීතිකාව සහ බයිෆෝබියාවට එරෙහි ජාත්‍යන්තර දිනයේ තේමාව වන්නේ “සෑම විටම එකට: විවිධත්වය තුළ එක්සත්ව” (“Together always: United in diversity.”) යන්නයි. LGBT යන යෙදුම හරහා පුළුල් පරාසයක විහිදී පවත්නා ලිංගික අනන්‍යතා සහ දිශානතීන් සහිත පුද්ගලයින් හඳුනාගත හැකිය. මෙහිදී පළමුව ලිංගික අනන්‍යතාව (sexual identity) , ලිංගික දිශානතිය (sexual orientation) යනු කුමක්දැයි අවබෝධ කර ගැනීම වැදගත්ය.
ලිංගික දිශානතිය යනු යමෙකුගේ ලිංගික ආශාවන්, ලිංගික අවශ්‍යතාවන් හා සම්බන්ධ ආකර්ෂණය වීමේ හා හැසිරීමේ ආකාරයයි. මෙම ලිංගික දිශානතිය සාමාන්‍යයෙන් ස්ත්‍රී පුරුෂ සමාජභාවය (gender identity) මත රඳා පවතී. එමෙන්ම ලිංගික අනන්‍යතාව යනු උපතින්ම පුද්ගලයාට හිමි වන ජීව විද්‍යාත්මක අවයව මත ලැබෙන ලිංගේන්ද්‍රිය මත පදනම් වන අනන්‍යතාවයි. ඒ අනුව මෙම අක්ෂරයන් මගින් අදහස් වන්නා වූ පුද්ගල කාණ්ඩයන් පහත පරිදි හඳුනා ගත හැකිය.
• L- Lesbian ( සමරිසි කාන්තා)
කාන්තාවකට තම ලිංගික හෝ ආදර සබඳතා කෙරෙහි ආකර්ෂණය තවත් එවැනිම කාන්තාවක් සමග ඇති වේ නම් ඇය සමරිසි කාන්තාවක් ලෙස හඳුන්වනු ලබයි.
• G- Gay ( සමරිසි පිරිමි)
යම් පුරුෂයකුට සමලිංගික හෝ ආදර සබඳතා කෙරෙහි ආකර්ෂණය තවත් එවැනිම පුරුෂයෙකු සමග ඇති වේ නම් ඔහු සමරිසි පිරිමි පුද්ගලයකු ලෙස හඳුන්වනු ලබයි.
• B- Bisexual ( ද්වි ලිංගික)
ද්විලිංගික යනු තමාගේ ලිංගය හා තමාට විරුද්ධ ලිංගය යන දෙක කෙරෙහි ම ආකර්ෂණය සහිත පුද්ගලයින් වේ. එනම් මොවුන් කාන්තා හා පිරිමි යන දෙපාර්ශ්වය සමග ම කායික හා මානසික යන සබඳතා ඇති කර ගනී.
• T- Transgender( සංක්‍රාන්ති සමාජභාවී පුද්ගලයින්)
සංක්‍රාන්ති සමාජභාවී පුද්ගලයින් යනු උපතේ පවතින ලිංගිකත්වයට වඩා වෙනස්ම ලිංගිකත්වයක් පසුකාලීනව උරුම වන්නා වූ පිරිසකි. මොවුන් බොහෝ රටවල සංක්‍රාන්ති සමාජභාවය හෝ සංක්‍රාන්ති ලිංගික පුද්ගලයින් ලෙස හඳුන්වනු ලබයි.මෙම සංක්‍රාන්තික සමාජභාවය තුළ ප්‍රභේද ගණනාවක් දැකිය හැකි අතර එයින් කිහිපයක් ලෙස transgender, trans sexual, cross dresses, Drag queens, kings ආදිය දැක්විය හැකිය. මෙම සංක්‍රාන්ති සමාජභාවී පුද්ගලයින් යනු ස්ත්‍රී පුරුෂ සමාජභාවය පිළිබඳව අනන්‍යතාවක් මිස ලිංගික දිශානතියක් නොවන බව දැක්විය යුතුය. එමෙන්ම මෙම පුද්ගලයින් සමලිංගික ( Homosexual) පුද්ගලයින් ලෙස හඳුනා ගැනීම වැරදිය.
Homophobia, Biphobia,
Transphobia යනු මෙම LGBT පුද්ගලයන් කෙරෙහි සමාජය තුළ ජීවත්වන පිරිස දක්වන්නා වූ භීතියයි. මෙහිදී එම පුද්ගලයන් පීඩාවට පත්කිරීම, විවේචනය කිරීම, සමාජය තුළ පිළිකුල් කිරීමට කටයුතු කිරීම ආදිය සිදු කරනු දක්නට ලැබේ. මෙලොව ජනිත වන සෑම ජීවියෙකුට ම සමාජයට පිළිලයක් නොවී කටයුතු කරන්නේ නම් තම අයිතීන් නිසිපරිදි භුක්ති විඳීමේ අයිතිය හිමිවිය යුතු වේ.
කෙසේවෙතත් මනුෂ්‍යයෙක් ලෙස කුමන අනන්‍යතා සහිත වුවත් සම අයිතීන්, සම ගරුත්වය සෑම පුද්ගලයාටම හිමිවිය යුතුය.
කෙනෙකුගේ ලිංගික දිශානතිය මුලිකවම තීරණය වන්නේ මොළයේ හයිපොතැලමස තිබෙන කොටසකින් බව සඳහන් වේ. කළල අවධියේදී මෙම කොටස අදාළ හෝමෝනවලට අඩු වැඩි වශයෙන් නිරාවරණය වීම තුළ ඇතිවන වෙනස්කම් වැඩුණු පසු ලිංගික දිශානතීන් තීරණය කරනු ලබයි. එබැවින් මේ සඳහා පුද්ගලයන්ට දොස් පැවරිය නොහැකිය. අදාළ පුද්ගලයා සමාජයේ කොන්කිරීමට ලක් කිරීම, එම පුද්ගලයාට උසුළු විසුළු කිරීම සාධාරණද? එය ජීව විද්‍යාත්මක සිදුවීමක් ලෙස දැකිය නොහැක්කේ කුමන කරුණක් නිසාද?යන්න සිතා බැලිය යුතුය. සමරිසි, විෂමරිසි, ද්විලිංගික එසේ නැතහොත් සංක්‍රාන්ති සමාජභාවීය හෝ අන්තර්ලිංගික වේවා ලොවට වරදක් නොකරන, සමාජයට නපුරක් සිදු නොකරන පුද්ගලයින්ට මිනිසෙකු ලෙස මනුෂ්‍යත්වයෙන් සමානව සැලකීම, සම ගෞරවය ලබා දීම සෑම පුද්ගලයකු විසින් ම සිදු කළ යුත්තකි. ලිංගික දිශානතිය (Sexual Orientation) සහ සමලිංගිකතාව පිළිබඳ බොහෝ මත තිබේ. සමලිංගිකත්වය සඳහා ජාන , හෝමෝන සහ පරිසර සාධක බලපවත්වන බව පෙනී යයි. මේ සම්බන්ධයෙන් පවත්නා වූ මනෝවිද්‍යාත්මක අනාවරණ කිහිපයකට පහත පරිදි ඇස යොමු කළ හැකිය.
ජර්මානු මනෝවෛද්‍යවරයෙකු වූ රිචඩ් වොන් ක්‍රාෆ්ට් ඊබිං 1840 දී සමලිංගිකත්වය සහ ස්වයං වින්දනය ලිංගික අපගාමී චර්‍යාවන් ලෙස නම් කළේය. බටහිර ලෝකයේ සමකාමීත්වය සාපරාධී ක්‍රියාවක් ලෙස නීතිගත වීමට රිචඩ් වොන් ක්‍රාෆ්ට් ඊබිංගේ බලපෑම හේතු කාරක විය. 1905 දී සිග්මන්ඩ් ෆ්‍රොයිඩ් තම Three Essays on the Theory of Sexuality සහ 1920 දී The Psychogenesis of a Case of Homosexuality in a Woman මගින් සමලිංගිකත්වය විග්‍රහ කළේය. වික්ටෝ‍රියානු සංස්කෘතිය තුළ උපත ලබා එම සංස්කෘතිය තුළ ජීවත් වූ ෆ්‍රොයිඩ් මනෝවෛද්‍ය රිචඩ් වොන් ක්‍රාෆ්ට් ඊබිං අනුව යමින් සමලිංගිකත්වය මානසික ව්‍යාකූලතාවක් නිසා පැන නගින බව කීවේය. එහෙත් සමකාමී බව මානසික ව්‍යාධියක් බව ෆ්‍රොයිඩ් කීවේ නැත. එසේම යුරෝපයේ සමකාමීන් පෙළූ නීතිවලට ෆ්‍රොයිඩ් එකඟ නොවීය. සමකාමීත්වය මනෝ ලිංගික වර්ධනයේදී (Psycho-sexual Development) මතු වන අවහිරතාවක් නිසා පැන නගින බව ෆ්‍රොයිඩ් විශ්වාස කළේය. එසේම ෆ්‍රොයිඩ්ගේ සිසුවෙකු වූ මනෝවෛද්‍ය හැරී ස්ටක් සුලිවන් සමකාමියෙකු විය.
ලිංගිකත්වය පිළිබඳ පර්‍යේෂකයෙකු වූ ඇල්ෆ්‍රඩ් කිංසි 1943 – 1953 අතර කාලයේදී Sexual Behavior in the Human Male / Sexual Behavior in the Human Female නමින් සුප්‍රකට ග්‍රන්ථ දෙකක් එළි දක්වන ලදි. කින්සිට අනුව සෑම පුද්ගලයන් දහ දෙනෙකුගෙන් එක් අයෙකු සමකාමියෙකු වෙයි. පුද්ගලයන් සමකාමීන් ලෙස වර්ග කිරීමටද කිංසි විරුද්ධ විය. ඔහුට අනුව ලිංගික දිශානතිය ස්ථායී නොවේ. එය යම් යම් සාධක මත වෙනස් විය හැකිය. උදාහරණයක් ලෙස දීර්ඝ කාලයක් පුරා සිරගත කරන ලද විශම ලිංගික සිරකරුවන් තුළ ඇතැම්විට සමලිංගික රුචිය වර්ධනය වූ අවස්ථාවන් ඔහු පෙන්වා දුන්නේය. සමලිංගිකත්වය දෙස වඩාත් විද්‍යාත්මකව බැලීමට ඇල්ෆ්‍රඩ් කිංසිගේ පරියේෂණ ඉවහල් විය. 1952 දී ඇමරිකානු මනෝ වෛද්‍ය සංගමය විසින් පළ කරන මානසික රෝග වර්ගීකරණ කාර්‍ය සංග්‍රහයේ (The Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders -DSM ) සමලිංගිකත්වය මානසික ව්‍යාධියක් ලෙස නම් කරන ලදී. එහෙත් ඇමරිකානු මනෝවෛද්‍යවරයෙකු වූ රොනල්ඩ් බේයර්ගේ පරියේෂණ සහ පත්‍රිකා නිසා සමලිංගිකත්වය කෙරෙහි වඩාත් වෛද්‍ය විද්‍යාත්මකව බැලීමට ඇමරිකානු මනෝවෛද්‍ය සංගමය යොමු විය. මේ නිසා 1973 දී සමලිංගිකත්වය මානසික ව්‍යාධියක් නොවන බව ඇමරිකානු මනෝවෛද්‍ය සංගමය සඳහන් කරන ලදි. 1987 දී සමලිංගිකතාව DSM වර්ගීකරණයෙන් සහමුලින්ම ඉවත් විය. එසේම ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය 1992 සමලිංගිකත්වය තම අන්තර්ජාතික සංඛ්‍යාන රෝග වර්ගීකරණය හෙවත් ICD (International Statistical Classification of Diseases) තුළින් ඉවත් කර ගන්නා ලදී. කෙසේනමුත් පුද්ගලයකුගේ ලිංගික දිශානතිය සහ ලිංගික අනන්‍යතාව මත ප්‍රචණ්ඩත්වය, හිංසා කිරීම, විවේචනය, බැහැරකිරීම, ගර්හාවට පත්කිරීම මානුශිකවාදී ද කියා නැවත සිතීමේ කාලය එලැඹී තිබේ.
අවසාන වශයෙන් මෙම LGBT පුද්ගලයන් සම්බන්ධයෙන් අපගේ මතවාදය කුමන දිශානතියකට යොමුව පැවතිය ද මධ්‍යස්ථ මතවාදයකට අනුගත වෙමින් ජීව විද්‍යාත්මක හා මනෝවිද්‍යාත්මක කරුණු සලකා බලා මෙම ප්‍රජාව සමග සෑමවිටම එකට විවිධත්වය තුළ එක්සත්ව කටයුතු කිරීමට වගබලා ගැනීම උතුම් මනුෂ්‍යත්වයෙන් හෙබි පුගලයන් ලෙස අප සැමගේ යුතුකමක් වන බව සිහිපත් කිරීමට කැමැත්තෙමි.
එස්.එම්.අයි. හංසිකා
දර්ශනය හා මනෝවිද්‍යා අධ්‍යයනාංශය
මානවශාස්ත්‍ර හා සමාජීයවිද්‍යා පීඨය
References:-
https://www.apa.org/pi/lgbt/resources/against-homophobia
https://www.voanews.com/amp/usa_may-17-international-day-against-homophobia-transphobia-biphobia.html&ved=2
