ජෛව පැවැත්මට අත්‍යවශ්‍ය සංඝටකයක් වූ ආහාර ආශ්‍රිත සිදූ වන්නා වූ අනේක විධ නීතිවිරෝධී ක්‍රියා රාශියක් පිළිබඳ නිරන්තරයෙන් වාර්තා වීම අප සැම ගේ සුවිශේෂී අවධානයට ලක් විය යුතු කරුණකි. ශබ්දකෝෂ අර්ථ දැක්වීමට අනුව ජීවී මනා පැවැත්ම මෙන් ම ප්‍රවර්ධන අරමුණින් මිනිසුන් හා සතුන් විසින් අනුභව කරන්නා වූ හෝ පානය කරන්නා වූ හෝ ශාඛ මඟින් අවසෝෂණය කොට ගනු ලබන කුමන හෝ පෝෂණ පදාර්ථ, ආහාරයකි.
වංචනික ආහාර පිළිබඳ ඉතිහාසය
එසේ වුව ද ආහාර පරිභෝජනය, නිපදවීම සහ අලෙවිය ඇසුරින් සිදූ වන්නා වූ වංචනික ක්‍රියාවන් ගේ ආරම්භය මිනිස් ඉතිහාසය තෙක් දිව යන බවට මූලාශ්‍ර මඟින් තහවුරු වේ. ඒ අනුව මධ්‍ය කාලීන සමයෙහි, හිතාමතා ම වංචනික කටයුතු කුළුබඩු ආශ්‍රිත සිදු වූa බවට සනිටුහන් වී තිබේ. යුරෝපාකරයෙහි අධිරාජ්‍යයන් බිහි වීමට මත්තෙන්, කුළුබඩු ගොඩබිම ඔස්සේ යුරෝපා වෙළෙඳපොල වෙත ඉදිරිපත් විය. ඉහළ ඉල්ලුමක් තිබූ හෙයින් ව්‍යාපාරිකයින් විසින් කූට ආකාරයට දේශීය කුළුබඩු හා ආනයනික කුළුබඩු මිශ්‍ර කොට අලෙවි කොට තිබේ. එබැවින් මධ්‍ය කාලීන වානිජ සංසදය සතු වූ කර්තව්‍යයන් සේ කුළුබඩු අලෙවිය සුපරීක්ෂාවට භාජනය කිරීම, ඒ ආශ්‍රිත වංචනික ක්‍රියා සහමුලින් ම වලක්වාලීම සහ කීර්තිනාමය මෙන් ම වානිජ අගය කළමනාකරණය කරලීම සඳහන් කළ හැකි ය. තව ද පාන් හා මස් මාංශයන් හි ගුණාත්මකබව තහවුරු කරලීමෙහි ප්‍රයත්නයක ඇරැඹුමක් සේ ද හඳූනා ගත හැකි වේ.
කාර්මික විප්ලවයෙහි අනිසි බලපෑමක් සේ ආහාර ආශ්‍රිත ප්‍රයෝගකාරී ක්‍රියාවන්හි වර්ධනයක් පිළිඹිඹු විය. එහි දී පුද්ගලයන් ස්වභාවික ආහාර නිශ්පාදන ක්‍රියාවලියෙන් දූරස්ථ වූ බැවින්, වඩාත් පහසුවෙන් ස්වකීය ලාභය කූට ලෙස උපරිම කොට ගනු ලැබුවේ ගුණාත්මකබවින් හීන විවිධ ද්‍රව්‍ය මිශ්‍ර කිරීමෙනි. මෙකී අනීතික ක්‍රියාවන්, කූට හා ප්‍රයෝගකාරී නැතහොත් වංචනික ආහාර (food fraud) ලෙස වර්ග කළ හැකි වේ. ඒ අනුව එක්තරා ආකාරයක ආහාර වර්ගයක් සේ ප්‍රදර්ශනය කොට, එයට වඩා වෙනස් වූ ද්‍රව්‍යයන් ප්‍රවර්ධනය හා අලෙවිය එමඟින් සිදූ කරනු ලැබීය. සෘජු ආකාරයට මේ අන්දමට ඉටු කරන්නා වූ වංචනික ක්‍රියාවන් ගුණාත්මක ලෙස මෙන් ම ප්‍රමානාත්මක වශයෙන් ද ආහාර සුරක්ෂිතභාවයට අනීතික අයුරින් බලපෑම් එල්ල කරනු ලැබේ. නිදසුන් වශයෙන් රහසිගත අයුරින් සාන්ද්‍රනය හීන කිරීම, කෘතීම ආකාරයට රස කාරක මෙන් ම වර්නක මිශ්‍ර කිරීම, මුද්‍රිත කරුණු කූට ලෙස වෙනස් කිරීම වැනි ක්‍රියා රැසක් ප්‍රයෝගකාරී හා නිලීන ස්වරූපයෙන් ආහාර නිපදවීමේ ක්‍රියාවලිය ඇසුරින් ක්‍රියාත්මක වීම හේතුවෙන් නෛතික පියවර සඳහා මෙකී ප්‍රයෝගයන් අනාවරනය කර ගැනීම දූෂ්කර කර්තව්‍යයක් බවට තහවුරු වේ. මෙහි ලා අප ගේ අවධානයට නතු විය යුත්තේ ආහාර සුරැකීම (food security) හා ආහාර ප්‍රයෝගයන් (food fraud) එකිනෙක හා බද්ධව පවතින බව ය. දහනව වන සියවසෙහි ප්‍රමානවත් ශීතකරණ හා ශීතාගාර පහසුකම් නොමැති කල් හි මස් මාංශ කල්තබා ගැනීම සඳහා වංචනික ආකාරයට සල්ෆියුරික් අම්ල, බෝරැක්ස්, කොපර් සල්ෆේට් හා ෆෝමැල්ඩිහයිඩ් වැනි රසායනික දෑ භාවිත කොට ඇති බවට මූලාශ්‍ර මඟින් සනාථ වේ. වත්මන, මෙවන් රසායනික ද්‍රව්‍ය යොදා ගනු ලබන්නේ සබන්, බැටරි ඇසිඩ්, වල්නාශක සහ එම්බාම් කිරීමේ ද්‍රව්‍යයන් නිපදවීම සඳහා බැවින්, එකල ද මහා පරිමාන වශයෙන් ආහාර වංචා සිදූ විය. වරින් වර විද්‍යාඥයින් ගේ මෙන් ම බලධාරීන් ගේ අවධානයට ලක් වීමේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස එවන් තත්වයන් පාලනයට හා වලක්වාලීමට ඇවැසි නෛතික ප්‍රතිපාදන ක්‍රියාත්මක කිරීමෙහි ලා යුහුසුළු විය.
මෑත කාලය තුළ දෙ ආකාර ආහාර ප්‍රයෝගයන් ගේ බහුලත්වයක් හඳූනා ගත හැකි වේ. එනම් ආහාර නිපදවීම ආශ්‍රිත සහ ආහාර සංරක්ෂණය ඇසුරිනි. මෙම ගණයට ගැනෙන වංචනික ක්‍රියාවන් නෛතික ක්‍රියාදාමයන් හා නිශ්පාදන පිරිවැය ආක්‍රමනය කළ අතර, අතීතයෙහි පරිදි ආහාර නිපදවීමෙහි වියදම් කෙරෙහි වූ අවධානය අවම විනි. ඒ අනුව මෙම අනීතික ක්‍රියා සෘජු ලෙස පාරිභෝගිකයාට එරෙහි ලෙස නොව, පරිසර පද්ධතියට හා ජාත්‍යන්තර නෛතික පද්ධතියට පටහැනි ස්වරූපයක් පිළිඹිබු කරනු ලැබේ. නිදසුන් ලෙස ආහාර ආනයනය ඇසුරින් විවිධාකාර වංචනික ක්‍රියා රැසක් උත්පාදනය වී තිබේ. ආයාත-නිර්යාත බදූ ගෙවීම් පැහැර හැරීම ඇතුළු නොයෙක් ස්වරූපයෙහි අනීතික ක්‍රියා ජාත්‍යන්තර තලය දක්වා ව්‍යාප්ත වී ඇත. ඌන ගුණාත්මකබව සහ අවම ශ්‍රම පිරිවැය යනාදී අංශයන් ඔස්සේ සැපයුම්කරුවන් ගේ පිරිවැය නිශ්පාදිත රට තුල ම අවම කොට ගැනීමට උත්සාහ කොට තිබේ. අන්තර් ජාතික තලයන් හා බැඳී සිදූවන්නා වූ ආහාර ආශ්‍රීත ප්‍රයෝගයන් හේතුවෙන් එවන් අනීතික පියවරයන් ද දූෂ්කර කර්තව්‍යයකි. මත්ස්‍ය කර්මාන්තය ඇසුරින් මෙකී තත්වය පැහැදිළි කළ හැක. ස්වකීය මුහුදූ තීරයන් අභිබවා, අසල්වැසි සාගරයන් හි මත්ස්‍ය සම්පත් ආක්‍රමනය කිරීම සහ පමණ ඉක්මවා මත්ස්‍ය අස්වැන්න නෙළා ගැනීම, ශ්‍රී ලාංකික අප හට ද මුහුණ පෑමට සිදූ ව ඇති ගැටළුවකි. පරිභෝජනයට නුසුදූසු විශ සහිත මත්ස්‍ය ප්‍රභේදයන් මෙකී සැපයුම් ජාලයට එක් වීම ආහාර සුරක්ෂිතතාවට එල්ල වන්නා වූ ප්‍රබල තර්ජනයකි. දිගු ඉතිහාසයකින් යුත් ප්‍රයෝගකාරී ආහාර නිපදවීම, නූතන විද්‍යාවන් ගේ සීඝ්‍ර දියුණුව ඔස්සේ අවශ්‍ය සුරක්ෂිත පියවරයන් ගැනීම හා බලධාරීන් විසින් උචිත නෛතික ප්‍රතිපාදනයන් සැලසීම ද තම අත්‍යවශ්‍ය කාර්යභාරයන් සේ සලකන ලදී.
ශ්‍රී ලාංකේය ආහාර සුරක්ෂිතබව
වර්ෂ 2018 දී, ශ්‍රී ලංකාව ඇසුරින් සාමාන්‍ය පරිභෝජනයට ගන්නා වූ ආහාරයන්හි අන්තර්ගත වූ අහිතකර හා අනතුරුදායක ද්‍රව්‍යයන් හි ප්‍රතිශතයන් පිළිබඳ සමීක්ෂණයක් සිදූ කර ඇති බවට මූලාශ්‍ර තුළින් අනාවරණය වේ. එහි දී එළවළු, පලා හා පළතුරු වර්ගයන් හි අඩංගු කෘමිනාශක අවශේෂයන්, ලුනු කැට සහ මිශ්‍රව ඇති බැර ලෝහ (ඊයම්, ආසනික්, රසදිය හා කැඩ්මියම්), මත්ස්‍යයන්හි අඩංගු වූ රසදිය සහ ෆෝමැල්ඩිහයිඩ්, සහල් හා තේ කොළ හා මිශ්‍ර වූ කෘතීම වර්ණක, ඇෆ්ලාටොක්සීන්ස් සමඟ මිශ්‍ර වූ මිරිස් කුඩු, රටකජු හා පොල් තෙල් මෙන් ම යෝගට්වල පවතින ක්ෂුද්‍රජීවී ගුණය මෙහි දී හඳූනා ගැනීම තුළින් එකී ආහාර කාණ්ඩයන් ගේ සුරක්ෂිතබව තක්සේරු කොට තිබේ (වගු අංක 01).
වගු අංක 01 – ශ්‍රී ලංකාවෙහි ආහාර සුරක්ෂිතබව පිළිබඳ සමීක්ෂණය – 2018
| ආහාර වර්ගය | අපද්‍රව්‍ය/විශද්‍රව්‍ය/සංකලන ද්‍රව්‍ය | ප්‍රතිශත |
| පළතුරු | කෘමිනාශක අවශේෂ | 10.08 |
| එළවළු | කෘමිනාශක අවශේෂ | 11.56 |
| පලා වර්ග | කෘමිනාශක අවශේෂ | 41.18 |
| මේස ලුනු | බැර ලෝහ | MPL* |
| මාළු | රසදිය හා ෆෝමැල්ඩිහයිඩ් | 43.66 |
| රතු සහල් | කෘතීම වර්නක | 20.00 |
| තේ කොළ | කෘතීම වර්නක | නැත |
| පොල් තෙල් | ඇෆ්ලාටොක්සීන් | 10.00 |
| රටකජු | ඇෆ්ලාටොක්සීන් | 11.25 |
| මිරිස් කුඩු | ඇෆ්ලාටොක්සීන් | 18.75 |
| යෝගට් | ක්ෂුද්‍රජීවී ගුණය | නිර්දේශිත ප්‍රමාන |
*MPL = Maximum Permitted Levels : උපරිම නිර්දේශිත සීමාවන්*
(මූලාශ්‍රය: Gamlath, Siriwardana and Subasinghe, 2021)
එකී සමීක්ෂණයෙහි නියදියට පළතුරු 397, එළවළු 199 හා පලා වර්ග 85 අයත් වූයේ කෘමිනාශක අවශේෂ පරීක්ෂාව සඳහා ය. ඉන් පළතුරු නියදියෙන් 10.08%, එළවළු සාම්පලයෙහි 11.56% සහ පලා වර්ගයන් ගෙන් 41.18% කෘමිනාශක අවශේෂයන් අන්තර්ගත විය. මෙකී අගයන් උපරිම අවශේෂ සීමා (Maximum Residue Limits – MRL) අතික්‍රමණය කරනු ලැබූ අගයන් ලෙස නිගමනය විය. එහෙත් ලුනු සාම්පලයන් හි අඩංගු වූ බැර ලෝහ නිර්දේශිත උපරිම සීමාවන්ට (Maximum Permissible Limits – MPL) යටත්ව පැවති බව තහවුරු කරන ලදී. රතු සහල් නියදියෙහි 1/5ක ප්‍රමාණයක කෘතීම වර්ණක අන්තර්ගත බවට සනාථ වුව ද, තේ කොළ සාම්පලයෙහි එලෙස කිසිදූ කෘතිම වර්ණකයන් අඩංගු නොවීය. ඇෆ්ලාටොක්සීන්ස් ප්‍රමාණයන් පරීක්ෂා කිරීමේ දී පොල් තෙල් වල 10%, රටකජූ වල 11.25% සහ මිරිස් කුඩු වල 18.75% ආකාරයෙන් වාර්තා විය. එමෙන් ම යෝගට් නියදිය තුළ අන්තර්ගත වූ ක්ෂුද්‍රජීවී ගුණය ශ්‍රී ලංකා ප්‍රමිති නිර්දේශයන් හා සමානුපාත වූ බවට නිගමනය කරන ලදී.
ඒ අනුව මෙම සමීක්ෂණය මඟින් අප රට තුළ සාමාන්‍ය පරිභෝජනයට ගනු ලබන්නා වූ ආහාර වර්ගයන්හි අන්තර්ගත වන්නා වූ අපද්‍රව්‍ය (contaminants) සහ අවමිශ්‍රක ද්‍රව්‍ය (adulterants) ආශ්‍රිත දළ අදහසක් ලබා ගැනීමට ඉවහල් වේ. මෙ නිසා ම, නිරන්තර අධීක්ෂණයන් හා සුපරීක්ෂාවන් මඟින් ආහාර සුරක්ෂිතබව පවත්වා ගැනීම අත්‍යවශ්‍ය අංගයකි. ආහාරයන් ගේ ගුණාත්මකබව හීන කරන්නා වූ ද්‍රව්‍යයන් නිශ්පාදන ක්‍රියාවලියෙහි ප්‍රාථමික අවස්ථාවෙහි සිට පරිභෝජනය දක්වා වූ සංකීර්ණ ක්‍රියාදාමයෙහි කුමන හෝ අවධියක සිදූවිය හැකි ය. එකී ක්‍රියාවලියෙහි දී අපද්‍රව්‍ය එක් වීම, ව්‍යාජ දෑ මිශ්‍ර කිරීම මෙන් ම නිර්දේශිත ආහාර කල්තබා ගන්නා ද්‍රව්‍ය (පරිරක්ෂණ කාරකයන්/preservatives) ප්‍රමාණ ඉක්මවා අඩංගු වීම වැනි නීති විරෝධී හා ආහාර සුරක්ෂිතබවට තර්ජන වන්නා වූ ක්‍රියාවන් ගණනාවකි.
Codex Alimentarius[1] (2003) හි අර්ථ දක්වා ඇති පරිදි අපද්‍රව්‍ය (contaminants) යනු කුමන හෝ ජීවී හෝ රසායනික දෙයක් හිතාමතා නොව, එහෙත් එකී දෑ ආහාර පාන හා සංකලනය මඟින් ආහාරයන් හි පරිභෝජන උචිතබවට සහ සුරක්ෂිතබවට යම් හානිකර බලපෑමක් ඇති කරනු ලැබේ. එහෙත්, ආර්ථික වාසි ලබා ගැනීමේ අභිප්‍රායෙන් නියැලෙන්නා වූ පාරිභෝගික ප්‍රයෝගයන්හි චේතනාන්විත ස්වරූපයක් ඇති බැවින්, එවන් ආහාර පානයන් හි අව්‍යාජත්වයට (authenticity), සුරක්ෂිතබවට, ගුණාත්මකතාවයට මෙන් ම විශ්වසනීයත්වයට ද හානිදායක බලපෑම් එල්ල වේ. අන්තර්ගතව වූ සෑම ද්‍රව්‍යයන්හි ම අදාළ ප්‍රමාණ සමඟ ඇසුරුමෙහි සඳහන් කිරීම නෛතික අවශ්‍යතාවක් වුව ද, එලෙස නම් කිරීමකින් තොර ව වංචනික ආදේශකයන් හෝ සංකලනයන් (substitution or addition) නිශ්පාදන පිරිවැය අවම කොට ලාභ උපරිම කරලීමෙහි අරමුණින් මිශ්‍ර කරනු ලැබේ.
මෙනිසා ම වර්ෂ 2018 සමීක්ෂණය මඟින් කරනු ලැබූ නිර්දේශයන් අතුරින් ආහාර සුරක්ෂිතබව පිළිබඳ ජාතික තලයෙහි දැනුවත් කරලීම, ගොවි ප්‍රජාව හට, බෙදාහරින්නන් හා අළෙවිකරන්නන් වෙත දූෂිත ආහාර පාන පරිභෝජනයෙහි භයානක ප්‍රතිඵල ගැන පුළුල් ප්‍රචාරයක් සිදු කරලීම, කෘෂිකර්මාන්තයෙහි නියැලෙන්නන් යහපත් කෘෂිකර්ම භාවිතයන්ට (Good Agricultural Practices -GAP)[2] යොමු කරලීම මෙන් ම ආවේක්ෂණ වැඩ සටහන් ඔස්සේ ආහාර පානයන් හි අඩංගු වන අපද්‍රව්‍ය හා අපමිශ්‍රක (contaminants and adulterants) නියාමනය කරලීම ද නිර්දේශයන් සේ සඳහන් කළ හැකි ය.
ආහාර ආශ්‍රිත මහා පරිමාන වංචනික ක්‍රියා
හුදෙක් ආහාර ආනයනය තුළින් ආර්ථික වාසි අසීමාන්තික අයුරින් උපරිම කොට ගැනීමෙහි පරම අභිලාෂයෙන් ප්‍රයෝගකාරී අන්දමින් සිදු වූ ලෙසට අනාවරණය කොට ගනු ලැබූ සිද්ධීන් කිහිපයකි. වර්ෂ 2020 නිකුත් වූ විගණන වාර්තාව මඟින් නිරාවරණය වූ පරිදි සීනි ආනයනය ඇසුරින් දැනුවත් වූ වංචනික ආනයනික බදු ක්‍රියාව හේතුවෙන් රජයට අහිමි වූ ආදායම රුපියල් මිලියන 16 දහස ඉක්මවනු ලැබේ. මෙම බදු ආදායම භාණ්ඩාගාරයට අහිමි වූයේ විශේෂිත පාරිභෝගික බද්ද රුපියල් 50.00 සිට ශත 25 දක්වා අඩු කරලීමෙහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ය.
Shocking inside stories of the sugar scam – Opinion | Daily Mirror
තව ද, සතොස ඇසුරින් සිදු වූ ලෙසට අනාවරණය වූ සුදුලුණු ප්‍රයෝගය පිළිබඳ සඳහන් කළ හැකි ය. අඩු ආදායම් ලාභීන් හට සහනදායී මිලකට අලෙවි කිරීමේ අරමුණින් ආනයනය කොට තිබුණ ද, ව්‍යාපාරිකයින් හට ඉතා අඩු මිලකට වරායෙන් නිදහස් කොට, විවෘත වෙළෙඳපොලෙහි ඉහළ මිලකට අලෙවි කිරීම නිහීන දූෂිත ක්‍රියාවක් සේ නම් කළ හැකි ය. පාරිභෝගික කටයුතු අධිකාරිය විසින් නිරාවරනය කරන අන්දමට සුදුලුණු කිලෝ ග්‍රෑම් 56,000 කට අධික ප්‍රමාණයකින් යුත් බහාලුම් දෙකක් සොයා ගෙන ඇත.
මීට අමතරව, වැලිසර ගබඩා කළමනාකරු හට අදාළ සුදුලුණු තොග ඉන්වොයිසයක් නොමැතිව මුදා හරින ලෙසට ද උපදෙසි ලැබී ඇති බවට ද විමර්ශනයන් හි දී තහවුරු විය. මෙවන් චෝදනා සහිත සිද්ධීන් අත්‍යවශ්‍ය ආනයනික ද්‍රව්‍යයන් වූ සීනි මෙන් ම සහල් ආශ්‍රිතව ද සිදු වීම තුළින් අතිමහත් ලාභයක් උපයා ගන්නා බවට සනාථ කොට ගත හැකි විය.
තව ද, පොල් තෙල් කිලෝ ග්‍රෑම් 184,000 ක, ඇෆ්ලටොක්සීන් නම් වූ පිළිකා කාරකය අන්තර්ගතවන බවට තහවුරු විය. සෞඛ්‍ය අමාත්‍යංශයට අනුබද්ධ ආහාර සුරැකුම් ඒකකය සහ ශ්‍රී ලංකා ප්‍රමිති ආයතනය විසින් කරනු ලැබූ පරීක්ෂණයන් මෙකී අනාවරණය තහවුරු කොට තිබේ. සත්‍ය වශයෙන් ම මෙලෙස උග්‍ර විෂ සහිත දෑ ආහාර සමඟ මිශ්‍ර කිරීම තුළින් අනීතික ලාභයක් මහා පරිමාණයෙන් උපයනු ලබන්නේ එවන් දේ නිෂ්පාදනය කරනු ලබන්නා වූ විදේශික සමාගම් හා දේශීය සමාගම් කිහිපයකි. එබැවින් අපේක්ෂිත අනීතික ලාභය බොහෝ විට හිමි කොට ගනුයේ විදේශීය සමාගම් විසිනි.
මෙනයින් බලන කල්හි ප්‍රයෝගකාරී ආහාර නිපදවීම, අලෙවිය මෙන් ම ප්‍රවර්ධනය පාලනය සහ වළක්වාලීම විධිමත් කළමනාකරණ පද්ධතියක් ඔස්සේ අඛණ්ඩව තහවුරු කිරීම ආහාර සුරක්ෂිතභාවයෙහි අනිවාර්ය අංගයක් බවට හඳුනා ගැනීම අත්‍යවශ්‍ය වේ. එකී ප්‍රවේශයන් ශක්තිමත් විය යුතු අතර, ඉහළ කාර්යක්ෂමතාවකින් ක්‍රියාත්මක වීම ද අදාළ අරමුණු කරා එළඹීමට රුකුලක් ලෙස සඳහන් කළ හැකිය.
ජ්‍යෙෂ්ඨ කථිකාචාර්ය අනුරුද්ධිකා බුද්ධදාස,
අපරාධවිද්‍යා හා අපරාධ යුක්ති අධ්‍යයනාංශය,
ශ්‍රී ජයවර්ධනපුර විශ්වවිද්‍යාලය.
[1]මින් අදහස් වන්නේ එක්සත් ජාතීන් ගේ ආහාර හා කෘෂිකර්ම සංවිධානය මඟින් නිර්දේශිත ආහාර, ආහාර නිපදවීම සහ සලකුනු කිරීම මෙන් ම ආහාර සුරැකීම සම්බන්ධයෙන් අදාල වන්නා වූ අන්තර්ජාතික ප්‍රමිතීන්, පරිශීලනයන්, මාර්ගෝපදේශ ඇතුලත් වූ නිර්දේශයන් ය.
[2]මෙ මඟින් ආහාර සුරැකුම් භාවිතයන් පිළිබඳ විගණනයකින් අනතුරුව ඒවායේ සුරක්ෂිතබව තහවුරු වීමක් සිදු වේ. එලෙස ක්‍රියා කිරීම තුළින් එළවළු, පලතුරු හා ධාන්‍ය සමඟ ක්ෂුද්‍රජීවී දූෂක හා මුසුවීමේ අවදානම අවම කොට පරිභෝජනයට උචිත බව සනාථ කිරීමක් අපේක්ෂිත ය.
ආශ්‍රිත මූලාශ්‍ර
- https://www.thermofisher.com/blog/food/a-history-of-food-fraud/
- http://dx.doi.org/10.4038/jnsfsr.v49i2.10007
- https://www.newsfirst.lk/2021/09/15/and-now-a-garlic-scam-heres-your-garlicscam-101/
