මනෝවිද්‍යාත්මක ප්‍රථමාධාර
ඕනෑම ආකාරයක කුඩා හෝ බරපතළ අසනීපයක දී හෝ ආපදාවක (තුවාල වීමක්) දී ක්ෂණිකව සිදුකරන ආධාරයකට ප්‍රථමාධාරයක් යැයි සාමාන්‍යයෙන් කියනු ලැබේ. බොහෝ දෙනෙකු ප්‍රථමාධාර අවශ්‍ය යයි සිතනු ලබන්නේ භෞතික වශයෙන් ඇතිවෙන ආපදා තත්ත්වයක දී නමුත් කෙනෙකු මුහුණ දෙන අර්බුදකාරී අවස්ථාවක දී ද එවැනි ආකාරයට ආධාර කිරීම අවශ්‍ය වේ. මේ අනුව අර්බුදකාරී අවස්ථාවක දී ලබා දෙනු ලබන මනෝවිද්‍යාත්මක වශයෙන් කරන ආධාරයට නැතහොත් පශ්චාත් ව්‍යසන තත්ත්වය අවම කර ගැනීමට උදවු කිරීමට ප්‍රථමාධාර යයි කියනු ලැබේ. එවැනි ආධාරයක් නැතහොත් උපකාරයක් කෙටිකාලීනව සිදුකරන ප්‍රායෝගික ප්‍රවේශ වීමකි. එසේම අර්බුදකාරී අවස්ථාවකට පසුව ඉතා ඉක්මනින් මේ සහාය වීම කල යුතු වේ.
මෙහි දී අර්බුදකාරී අවස්ථාවක් යනු කුමක් ද යන්න හඳුනා ගැනීම ද අවශ්‍ය වේ. අප හැමකෙනෙකුටම අපගේ ජීවිතවල දී නොයෙක් ආකාරයේ ඉතා දරුණු චිත්තවේගික හා භෞතික ආපදාවට ප්‍රතිචාර දැක්වීමට සිදුවෙයි. එවැනි අවස්ථාවන්ට නිදසුන් ලෙස – අනාරක්ෂිත බව” බිය” බලාපොරොත්තු බිඳවැටීම” වේදනාව” කම්පනය” ශෝකය” චලිත වීම වැනි අවස්ථා ගත හැකිය.
මනෝවිද්‍යාත්මක ප්‍රථමාධාරයක අරමුණ කවරේ ද මෙහි මූලික අරමුණ වන්නේ ආරක්ෂාව” ස්ථාවරබව හා පහසුකම් සැලසීමයි. එමගින් කෙනෙකු මුහුණ දුන් අර්බුදකාරී තත්ත්වය සමග පොරබැදීමට නැතහොත් ඒ තත්ත්වය මැඩපවත්වා ගැනීමට පිටිවහලක් ලැබේ. මේ අනුව මනෝවිද්‍යාත්මක ප්‍රථමාධාරයක අරමුණ අර්බුදයට මුහුණ දුන් කෙනෙකු මනෝවිද්‍යාත්මක වශයෙන් ස්ථායී කිරීමයි.
මනෝවිද්‍යාත්මක ප්‍රථමාධාරය ඉතා තීව්‍ර මානසික සෞඛ්‍ය සම්බන්ධ මැදිහත්මක් නොවන බැවින් ඕනෑම කෙනෙකුටම එවැනි මැදිහත්වීම් පිළිබඳ දැනුමක් හා අවබෝධයක් තිබීම වැදගත්ය. අපි හැමදෙනා මිනිසුන් වශයෙන් එකිනෙකාට උපකාර කරගත යුතු වේ. ප්‍රති උපකාරයක් බලාපොරොත්තු නොවූවත් පරහිතකාමිත්වයෙන් යුතුව අර්බුදයෙන් නැගී සිටීමට කෙනෙකුට සහාය විය හැකිය.
මේ අනුව මනෝවිද්‍යාත්මක ප්‍රථමාධාර හානිකර තත්ත්වයන්ගෙන් පුද්ගලයින් ආරක්ෂා කර ගැනීමට චිත්තවේගිකව උදව්කිරීම සිදුකෙරෙන බැවින් එය වෘත්තීයමය වශයෙන් එනම් මනෝචිකිත්සකයෙකු” සායනික මනෝවිද්‍යාඥකු” මනෝ උපදේශකයෙකු හෝ මනෝවිද්‍යාඥයෙකු විසින් සිදුකරනු ලබන ආකාරයේ මැදිහත්මක් නොවේ. එහි දී වැදගත්වන මූලධර්ම පහක් ගැන ඔබගේ අවධානය යොමු කිරීමට අපේක්ෂා කරමි.
මනෝවිද්‍යාත්මක ප්‍රථමාධාරවල දී ඉතා වැදගත්ම කාරකය ආරක්ෂාව තහවුරු කිරීමයි. ඒ සඳහා ආහාර, ජලය, සීතලෙන් ආරක්ෂා වීමට අවශ්‍ය පොරෝනා” තාවකාලික නවාතැන් පහසුකම් ආදී හදිසි මූලික අවශ්‍යතා සැපයිය යුතුය.
අනතුරුව කැළඹිලි සහිත බව සමනය කර ගැනීමට සහාය විය යුතුය. එහි දී විපතමයන් අයගේ අත්දැකීම් ඛෙදා ගැනීම, ඔවුන්ගේ කැළඹිලි සහිත තත්ත්වය සාධාරණ බව පිළිගැනීම් මූලික වශයෙන් ඔවුන්ගේ ඔවුන්ගේ තත්ත්වය තේරුම් ගැනීමට උත්සාහ කළ යුතුය. අවශ්‍යනම් හැඩීම, වැළපීම” චෝදනා කිරීම් වැනි තත්ත්වයන් මගින් පීඩනය මුදාහැර ගනිමින් සන්සුන් වීමට ඉඩ සලසා දිය යුතුය.
තවදුරටත් විපතට පත්වූවන්ගේ චිත්ත ශක්තිය දියුණු කිරීමේ පියවරක් ලෙස ඔවුන් අනෙක් අය සමග එනම්, ඥතීන් මිතුරු මිතුරියන්, සමීපතයින් මූලික වශයෙන් ඔවුන්ට ආදරය කරන අය සමග සම්බන්ධ කිරීමට සුදුසු පියවර ගත යුතුය. එය භෞතිකව සිදුකල නොහැකිනම් දුරකථන ඇමතුම්වල වීඩියෝ ඇමතුම් ආදිය මගින් එය කල හැකිය.
අනතුරුව ක්‍රමයෙන් ආත්ම සඵලත්වය සඳහා ධෛර්ය ලබාදීම කල හැකිය. ඒ සඳහා ප්‍රායෝගික යෝජනා ඉදිරිපත් කළ හැකිය. එමගින් තමන් අනාරක්ෂිතය යන හැගීම් ක්‍රමයෙන් ඉවත් කළ හැකිය. ඒ සඳහා කොතෙකුත් නිදසුන් සුනාමි ව්‍යසනය” කොරෝනා වසංගතය තත්ත්වය මගින් ලබාගත හැකිය.
අවසානයේ ඔවුන්ගේ බලාපොරොත්තු සහිත බව වගාකල හැකිය. ඒ සදහා ඔවුන් තවදුරයත් අනාරක්ෂිත නොවන බවට ඒත්තු ගැන්විය යුතුය. අනතුරු සහිත තත්ත්වයන්හි දී මිනිස්සු දක්වන ප්‍රතිචාර ඔවුන් දැක් වූ ප්‍රතිචාර හා සමාන වන බව දැනුවත් කල යුතුය. එසේම ආපදා තත්ත්වයකින් පසුව නැවත ප්‍රකෘති තත්ත්වයට පැමිණිය හැකිබව ද ඒත්තු ගැන්විය යුතුය.
මහචාර්ය යාපාරත්න වීරසේකර
දර්ශනය හා මනෝවිද්‍යා අධ්‍යනාංශය
